الهی نامه و مناجات نامه، رساله ای است عرفانی-ادبی به زبان فارسی، شامل بخشی از مناجات ها و سخنان عرفانی مفسر، فقیه، واعظ، ادیب و عارف پر آوازه ی سده ی پنجم قمری، خواجه عبدالله انصاری. سبک و ساختار این رساله و همچنین مشابهت برخی عبارات و مطالب آن با دیگر آثار خواجه عبدالله انصاری و نیز تکرار بسیاری از بندهای آن در سایر منصفات او، در انتساب آن به خواجه، جای تردیدی باقی نمیگذارد.

اما طرف دیگر این امر نشان از آن دارد که رساله، تألیف مستقلی نیست. بلکه گزیده ای است از مناجات ها و کلمات قصار عرفانی او که در سده های بعد، به همت مریدان یا علاقه مندان او جمع آمده است. چون اکثر مناجات های آن با خطاب «الهی» آغاز شده است، آن را «الهی نامه» نامیده اند.

الهی نامه از قدیمی ترین و مهم ترین متون عرفانی فارسی است. شامل مناجات ها، دعاها و سخنان وجد آمیز عرفانی، در قالب نثری مسجع و موزون. از این رو، هم از لحاظ عرفانی و هم از لحاظ ادبی، اثری ارزشمند است. خواجه عبدالله انصاری نخستین نویسنده ای است که معانی بلند عرفانی را در قالب نثر مسجع بیان داشته است.

سجع پردازی این اثر، بیشتر به شیوه ی کلمات قصار و نزدیک به شعر است. خواجه در حوزه ی مناجات، بیشترین سجع را به کار برده که البته قالب اکثر این مناجات ها و برخی از قطعات آن ها، علاوه بر موسیقی بیرونی، از موسیقی درونی نیز برخوردار است و در آنها آهنگ خوش کلام و معانی بلند عرفانی و دینی در هم آمیخته است.