کتاب قمارباز، از آثار جذاب و بی‌نظیر داستایفسکی و ادبیات روسیه به‌شمار می‌رود. داستایفسکی این اثر جالب را در شرایطی خاص، در سن 45 سالگی و در مدت‌زمان کوتاهی (تقریباً 26 روز) خلق کرده است. اما خلاقیت بی‌پایان و استعداد هنری او در این مدت محدود، به خلق اثری جاودانه منجر شده است.

آلکسی ایوانویچ، معلم جوان و فرزند یک ژنرال، به‌عنوان راوی این داستان ظاهر می‌شود. ژنرال در سفرهایش به خارج از کشور در شهری به نام رولتن‎بورگ اقامت می کند.

داستان با انتظار شنیدن خبر مرگ یک پیرزن آغاز می‌شود، که قرار است میراث او به ژنرال برسد. ژنرال با استفاده از این ثروت، قصد دارد دل یک زن فرانسوی به‌نام مادام بلانش را به دست آورد. در این میان، آلکسی که راوی داستان است، گرفتار عشق پولینا، خواهرزن ژنرال می‌شود. این زن بوالهوس، مقداری پول به آلکسی قرض میدهد و او را به قمار میفرستد. اولین برد‌های آلکسی او را شاد کرده ولی به سرعت، تلخی‌های باخت‌ها او را ناکام می سازند.

داستایفسکی در کتاب قمارباز، به شیوه‌ای منحصر به‌فرد، جذابیت متغیر احساسات یک قمارباز را در لحظات پیروزی و شکست به تصویر می‌کشد. او به شکلی تأثیرگذار، شخصیت های چند بعدی داستان را از لحاظ روانشناختی به چالش کشیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد.

برای داستایفسکی، زندگی همچون یک بازی قمار است که انسان در آن تنها باید انتخاب کند و گردانه را بچرخاند. سوال این است که آیا این انتخاب می‌تواند به موفقیت و پیروزی منجر شود یا خیر؟ از نظر داستایفسکی این مسئله، فراتر از قدرت اراده انسان به نظر می‌رسد.